![](/media/lib/531/n-fuzja-e0a30116499b7fe088a4dae31b5cf319.jpg)
Fuzja jądrowa: jest zapłon. To ważny krok naprzód, ale przed naukowcami jeszcze lata badań
13 grudnia 2022, 18:28Amerykańscy eksperci z National Ignition Facility poinformowali o uzyskaniu z fuzji jądrowej wyraźnie więcej energii niż wprowadzono w paliwo. Uzyskano tym samym punkt tzw. breakeven. Po kilkudziesięciu latach badań pojawiła się realna nadzieja na uzyskanie niemal niewyczerpanego źródła czystej energii.
![](/media/lib/530/n-zasobnik-7077e4dac1381ec7a742c668c9c5ec6a.jpg)
Patent naukowców ze Świerku pozwoli na zoptymalizowanie produkcji medycznego molibdenu-99
7 grudnia 2022, 18:17Reaktor Maria z Narodowego Centrum Badań Jądrowych (NCBJ) w Świerku to jeden z głównych dostawców medycznego molibdenu-99. Zaspokaja 10% światowego zapotrzebowania. Pierwiastek ten jest stosowany w 80% zabiegów diagnostycznych z użyciem radiofarmaceutyków i w radioterapii. Maria kilkukrotnie w ciągu roku napromieniowuje tarcze uranowe niezbędne w produkcji Mo-99
![](/media/lib/529/n-bednarski-eb18d97160b9cd183d61f8a88efe9cef.jpg)
Polak znalazł niezwykły srebrny skarb wikingów
25 listopada 2022, 17:23Przed rokiem, 21 grudnia, Paweł Bednarski postanowił skorzystać z ładnej pogody, złapał za wykrywacz metali i wybrał się w pobliże Stjørdal. W przypadkowo wybrany miejscu znalazł kilka przedmiotów, które nie wyglądały obiecująco. Dopiero gdy w znalezisko zostali zaangażowani specjaliści z Norweskiego Uniwersytetu Naukowo-Technicznego (NTNU) okazało się, że kilka centymetrów pod powierzchnią gruntu Polak znalazł niezwykły srebrny skarb z epoki wikingów
![](/media/lib/523/n-maly_staw_samotnia-14471b073056091068411916f80b7e28.jpg)
Karkonoski Park Narodowy: szukając śladów dawnych roślin, naukowcy pobierali rdzenie osadów dennych z Małego Stawu
18 października 2022, 10:32Szukając śladów roślin z czasów, kiedy ustępował lodowiec, naukowcy z paru uczelni pobierali rdzenie osadów z dna Małego Stawu w Karkonoszach. Zespół pracował na pokładzie pływającej platformy.
![](/media/lib/522/n-plazma-1ebb5c200868fb856d42952d9bec15bc.jpg)
Reaktor fuzyjny można ochronić, pozwalając na małe niestabilności plazmy
12 października 2022, 11:03Fuzja jądrowa to szansa na produkcję taniej, czystej i bezpiecznej energii. Jednak do jej przeprowadzenia konieczne jest, by plazma w centrum reaktora miała temperaturę około 100 milionów stopni Celsjusza. Jednocześnie trzeba zabezpieczyć reaktor, by się nie roztopił. Dlatego krawędź plazmy musi być izolowana od ścian reaktora. Problem w tym, że na krawędzi pojawiają się niestabilności plazmy brzegowej (ELMs). Powodują one, że cząstki plazmy mogą docierać do ścian reaktora i go uszkadzać.
![](/media/lib/521/n-czaszki1-6dd5f2294588f834e8deaee4077e6da3.jpg)
Współczesna ciąża pojawiła się mniej niż milion lat temu. To mogło zdecydować o naszej ewolucji
4 października 2022, 10:23Odkryliśmy, że podobny do dzisiejszego rozwój ciąży pojawił się około 200–300 tysięcy lat przed powstaniem współczesnych gatunków ludzi. Mógł to być decydujący element naszej ewolucji, umożliwiający pojawienie się dużego mózgu, mówi Tesla Monson z Western Washington University. Ludzki płód rośnie znacząco szybciej niż np. płód goryli. O ile małemu człowiekowi przybywa średnio 11,6 grama dziennie, mały goryl przybiera średnio 8,2 grama dziennie
![](/media/lib/517/n-woylie-c2c2174054c47904acf0838ea23c3227.jpg)
Woylie – „zminiaturyzowany kangur” miłośnik grzybów
5 września 2022, 05:59Ma torbę i dwie dobrze rozwinięte tylne łapy, na których skacze jak kangur. Jednak od swojego słynnego krewniaka zdecydowanie różni się rozmiarami. Kanguroszczurniki są wielkości szczura, niektóre gatunki wielkości królika. A jeden z nich, kanguroszczurnik pędzloogonowy, wyróżnia się dietą – zjada głównie grzyby i nie pije wody.
![](/media/lib/516/n-west-baa563aa65ca7172f9b2e5fde9e4287a.jpg)
Nowy system regeneruje powłokę ochronną wnętrza tokamaka bez jego wyłączania
31 sierpnia 2022, 10:34Naukowcy z Princeton Plasma Physics Laboratory (PPPL) wykazali, że opracowany przez nich system dostarczania sproszkowanego boru do reaktora fuzyjnego pozwala na bieżąco zabezpieczać ściany reaktora i zapobiegać pogarszaniu właściwości plazmy. Jej stopniowe zanieczyszczania wolframem jest szkodliwe dla całej reakcji i stanowi jedną przeszkód na drodze ku zbudowaniu praktycznego reaktora fuzyjnego.
![](/media/lib/513/n-instalacja-9335eb70dbdbd93574b63c5599481a11.jpg)
Ekologiczne paliwo lotnicze z energii słonecznej, pary wodnej i dwutlenku węgla z powietrza
4 sierpnia 2022, 11:10Madrycki IMDEA Energy Institute we współpracy z Politechniką Federalną w Zurichu (ETH) uruchomił pierwszą na świecie pilotażową instalację słoneczną do produkcji paliwa lotniczego, nafty, z pary wodnej i dwutlenku węgla pozyskiwanych z powietrza. Uruchomienie instalacji to pokłosie badawczej demonstracyjnej rafinerii słonecznej, która ruszyła w 2019 roku na dachu ETH Machine Laboratory.
![](/media/lib/511/n-deski-7cd953683c49fef1919e26d6b74c7bf6.jpg)
Cenne odkrycia podczas prac archeologicznych na cieszyńskim Rynku
20 lipca 2022, 06:10Pod koniec czerwca rozpoczęły się badania archeologiczne na cieszyńskim Rynku. Prowadzi je firma PPS Invictus we współpracy z Muzeum Śląska Cieszyńskiego. Odkryto m.in. parę warstw bruku. W sąsiedztwie tego średniowiecznego odsłonięto zaś pozostałości drewnianych desek - pomostu lub pokrycia (dachu) piwnicy lub innego obiektu. Specjaliści z Muzeum wspominają też o reliktach 2 drewnianych wodociągów i licznych zabytkach ruchomych z warstwy średniowiecznej.